Een wereldrecord op het gebied van therapietrouw van kinderen met astma, stelt kinderarts Paul Brand van het Amalia kindercentrum van Isala. ‘Gemiddeld 84 procent van de astmamedicatie die wij voorschrijven wordt daadwerkelijk gebruikt. Dat is het hoogste percentage dat ooit in de literatuur is beschreven.’ De belangrijkste reden voor dit resultaat is dat kinderartsen samen met ouders een behandelplan maken voor het kind. Hiermee voelen zij zich samen verantwoordelijk voor inname van medicatie, dat leidt tot een een betere controle van de astma van het kind. In onderzoek in andere ziekenhuizen is de gemiddelde therapietrouw meestal rond de 50 procent. Paul Brand: ‘Wij hebben de inhalatoren die de kinderen met astma gebruiken voor hun pufjes een jaar lang voorzien van een chip. Zo konden wij precies meten hoe vaak het pufje werd gebruikt. Vierentachtig procent van de voorgestelde medicatie werd daadwerkelijk gebruikt. Wij zeggen bewust voorgestelde medicatie en niet voorgeschreven medicatie. Want dat is waar het om draait.’
Shared decision making
De artsen van de kinderafdeling gaan in hun spreekuren voor “shared decision making”. Paul Brand: ‘In het gesprek met de ouders en het kind vertellen wij de diagnose. Wij vertellen dat wij astma niet kunnen genezen maar er wel voor kunnen zorgen dat iemand er zo weinig mogelijk last van heeft. Wij vragen of wij iets mogen vertellen over astma. Vervolgens leggen wij uit hoe de medicijnen werken, doen het voorstel om de astma te gaan behandelen met dagelijks medicatie, en vragen of ouders en kind hiermee instemmen. Dat werkt. Als je als dokter zegt: “ik schrijf je twee keer per dag een pufje voor” en dat is het, dan zien we vaak dat ouders op hun eigen oordeel vertrouwen. En dat ze bijvoorbeeld denken: “het gaat vandaag goed met mijn zoon. Ik geef maar niets want al die medicijnen kunnen nooit goed voor hem zijn”. ‘Uit het onderzoek bleek dat juist de overeenstemming tussen ouders, kind en de behandelaars over de voorgestelde behandeling bepaalde of mensen thuis het ook zo gingen uitvoeren. ‘Samen tot een behandelplan komen, daar draait het dus om. Daardoor hebben wij het wereldrecord therapietrouw. En dat leidt tot een goede controle van de astma van het kind,’ aldus Paul Brand.
Insuline pomp
Op de vraag of andere specialismen het ook op deze manier zouden kunnen oppakken, is Paul helder. ‘Het vraagt wat extra tijd, maar uiteindelijk is de uitkomst voor de patiënt beter, en doordat je steeds samen met patiënt en familie overeenstemming probeert te bereiken over het behandelplan wordt ook het werk voor de dokter leuker.’ Inmiddels is het volgende onderzoek naar therapietrouw gestart bij kinderen met diabetes. Op de insulinepomp kun je uitlezen hoe veel insuline is gebruikt, en of er is bijgespoten zoals is afgesproken tussen kinderarts, diabetesverpleegkundige, kind en ouders.
Publicatie in Respiratory Medicine
Het onderzoek naar therapietrouw onder kinderen met astma werd gedaan door Ted Klok die een deel van zijn opleiding tot kinderarts volgde bij Isala. Hij deed dit onder begeleiding van Paul Brand. Onlangs werden de uitkomsten van het onderzoek gepubliceerd in het internationale vakblad Respiratory Medicine.
Meer weten? Lees ook de column in Medisch Contact, kijk op http://medischcontact.artsennet.nl/Opinie/Columns/Column/151205/Wereldrecord-Paul-Brand.htm
Het Amalia kindercentrum is onderdeel van het Isala Vrouw-kindcentrum.